Amagye galaze bye gakoze ku nguudo mu Kampala loodi meeya n’akuba emmeeza

AMAGYE gawaddeyo lipooti ekwata ku mulimu gw’okuziba ebinnya n’okukola ezimu ku nguudo mu kibuga ne bagyanjulira Lood Erias Lukwago n’akuba emmeeza nti ebigirimu tebikwatagana ne byalaba ku ‘Ground’. Lipooti yakwasiddwa ofiisi ya
dayirekita wa Kampala Dorothy Kisaka nga June 06 2024. Omumyuka we Yinginiya David Luyimbaazi Ssali eyabadde ne dayirekita ’enguudo Justus Akankwata ne
bagitwala butereevu mu kakiiko ka loodi mmeeya Lukwago ne bagimwanjulira n’okugimukwasa nga bweyagisaba.
Kino kiddiridde Lukwago okutabuka ng’alaga nti ebbanga bannamagye lyebamaze nga 
enguudo ddene kyokka tewali kinene kya nnyo ye kyalaba kikyuse kibuga era Bannakampala bakyakaaba.
Lipooti eraga nti omulimu gutambula bulungi era bagukola mu budde. Nti webaakoledde lipooti nga omulimu gutuuse ku bitundu 90.05 ku buli 100. Ate nga obudde bwe baabawa bukyaliyo nga baakabutambulako ebitundu 58.3 ku buli 100.
Ku ntandikwa ya lipooti, eraga nti nga September 27 2023, KCCA yakola endagaano ne minisitule y’amagye (Ministry of Defense veteran affairs) nga yakiikirirwa ekitongole ekikola enguudo mu ggye erikuuma pulezidenti erya SFC era enamba ya kontulakiti yali
ED/KCCA/1303/1.
Omulimu olw’okuba gwali mugazi nga waliwo enguudo ezimu zootasobola kukola nga ezibye binya byonna nga tosoose kukolerako myala. Baafuna endagaano eyookubiri nga zonna ebbiri zimalawo obuwumbi obusoba mu busatu.
Omulimu bateekwa okugukolera mu bbanga lya mwaka gumu nga guteekwa okukomekkereza mu October 31 omwaka guno 2024 era bakyali mu budde. Ku ndagaano eyasooka baasasulwako obukadde 602 ate eyookubiri baasasulwako obukadde 538. Era omulimu bagukola bulungi.
ENGUUDO
Gyebuvudeko Lukwago yawandiika ng’asaba lipooti ku kuziba binnya mu Kampala era amagye ne gamwanukula nti endagaano gye baakola ne KCCA ekwata ku binnya ebisangibwa ku nguudoezitali zimu mu Kampala Central wokka naye si munisipalite ndala.
Mu lipooti baataddemu enguudo ezikoleddwaako ng’ebitundu ebinene bataddeko koolansi n’okukola ku myala gyazo nga kuliko Lower Kololo, K.A.R ROAD, Wilson Road, Burton Street, Rashid Khamis Road, Kiyembe Lane, Musajjalumbwa Road, Rosco Road, Bukoto Street, Elizabeth Avenue, Malcom x, ne Martin Road ng’omulimu gwonna guweza SQM 8,854.50. Ebinnya bikoleddwa ku nguudo eziwera 62 mu Kampala Central nga buli kinnya bakitaddemu mu lipooti n’obugazi bwakyo era nebalaga n’obunene bw’omulimu gwe bakoze ne gwe bakyakola.
Wakati mu kulaga obukugu n’okwanguya omulimu okusobola okugukolera mu budde, baatandikawo enkola y’okukola ekiro, Buli kiwandiiko kyakolwako mu budde, Baakozesa obupande okukendeeza ku bavuzi b’ebidduka ababatataaganya n’ababawa ebikozesebwa bakwatagana nabo bulungi.
Bino okubitereeza embeera mwe baali bakolera ku nguudo yali mbi nnyo ng’obudde bw’enkuba bubatataaganya, ebidduka bibatataaganya, emyala nga gyazibikira ku nguudo kwe baziba ebinnya, ebinnya ebigazi ennyo mu nguudo nga byetaaga obudde.
LUKWAGO
Lukwago yategeezezza nti lipooti gyabadde asaba yagifunye kyokka nti ebigirimu ebimu tebikwatagana na mbeera ya nguudo ze balaba kwe bakoze. Yagambye nti bakkiriziganyizza okutambula luguudo ku luguudo nga batunuulira omulimu
ogukoleddwa.
“Omulimu gwange kulondoola bikolebwa era ekikoleddwa kituukagana ’ensimbi ezikozeseddwa” Lukwago bwe yagambye. Yalaze nti buli nusu efuluma mu Kampala
ateekwa okugimanya ng’agoberera omulimu ogukolebwa era wadde lipooti yagirabye naye bagenda kugitaganjula kigambo ku kigambo okulaba nga ebinnya byonna ebyasiddwaamu babituukako okulaba engeri gye byakolebwa.
Mu mbalirira ya KCCA eya 2024 /2025, Gavumenti eyongedde KCCA ssente ezikola enguudo era basuubira okukola obuwanvu bw’enguudo endala eziwera KM 77
mu kampala okugatta ku nguudo eziriwo kati ezikolebwa nga kwogasse n’okuddaabiriza eziriwo ekiseera kino.
Enguudo bbiri ezisigadde mu Kampala nga olumu luyitibwa Kisenyi Road nga luno lwasendeddwa ne lufuulibwa lwa ttaka ate olwa Sir Apollo Kaggwa Road nalwo lujjuddeko binnya buli wamu. Zino Lukwago yategeezezza nti nazo ziri mu nteekateeka ezikola nga bwebakola ku nguudo endala okuli olwa Old Mubende Road oluyita ku katale k’e Busega olwamaliriziddwa n’endala eziwera ttaano mu munisipaali y’e Lubaga
ezikolebwa ekiseera kino. Yalabudde nti tayagala kulaba ku nsimbi ya muwi wa musolo ereeteddwa kukola nguudo nga tekozeseddwa bulungi era agenda kulondoola buli kkampuni eweereddwa okukola enguudo mu Kampala.