Abasuubuzi b'ennuuni bakukkulumye ku ky'okuwera empuuta mu Uganda

ABASUUBI b’ennuuni mu ggwanga nga begatira mu kibiina kyabwe ekya Uganda Fish Maw Traders Association basabye akakiiko ka palamenti akavunanyizibwa ku by’obulimi kwosa n’envuba aka Agriculture, Animal Industries and Fisheries obutalowooza kussa kawayiiro kaganya kuweera kutunda mpuuta mu Uganda.

Wiiki ewedde bamusinga nsimbi abasuubula eby’enyanja nga begattira mukibiina kyabwe ki Fish Processors and Exporters Association nga bakulembeddwamu ssentebe wabwe  Sujal Gioswami basaba akakiiko kano katekeewo etteka eriwera okutunda empuuta n’okugirya wano mu Uganda nga baganda nti ebweru w’eggwanga erina akatale mu mawanga ga Asia wamu ne Europe.

Kino bano bbo ab’ennuuni nga bakulembeddwamu ssentebe wabwe John Kiyingi Samanya  bwebasisinkanye akakiiko kano akakubirizibwa bakiwakanyiza omubaka omukyala owa Abim Janet Moe Okori bakiwakanyiza nga bagamba bannayuganda bangi ababeera bagenda okunyigirizibwa naddala abali mu mulimu gw’empuuta n’ennuni.

Akakiiko kano kali mukwetegereza ebbago ly’etteeka erirungamya obuvubi n’okusuubula ebyenyanja mu ggwanga li Fisheries and Aquaculture Bill 2021.

Edward Matovu nga mema mu kibiina kino ategezeeza nti singa bawa omwagaanya abantu bano okweddiza omulimu gw’empuuta bbannansi bakunyigirizibwa kubanga enuuni eva muno ate yeyambisibwa mukukola ebintu eby’omugaso bingi gamba wuuzi ez’eyambisibwa okutunga abantu ababeera balina ebiwundi n’abakyala ablongoseddwa.

Bano era bagala amaggye galekebwe mu mulimu gwakukuuma ensalo zaggwanga n’okulwaanyisa abalabe beggwanga gagibwe mu byokuvuba n’omulimu gwobusuubuzi bwebyenyanja  kubanga obukambwe bwebatuusiza ku bannansi bungi nnyo.

Munnamateeka w’ekibiina kino Simon peter Musana mu birowoozo by’abasuubuzi bennuuni byayanjudde eri akakiiko anyonyodde nti akawayiiro aatereddwa mu bbago lino akagenda okulwanyisa envuba embi nokulungamya ebyenvuba n’okusuubula ebyenyanja tebagalako bannamaggye kubanga tebalina bukugu mu by’okuvuba.

Babirye Sarah omusuubuzi w’ennuuni mu bitundu by’e Katosi mu district ye Mukono asinzidde mu kakiiko kano neyekkokkola kyayise okutulugunyizibwa okubatuusiziddwaako amaggye agalwaanyisa envuba embi, naagamba nti yadde ebbanga lyonna abadde ne lisence y’okusuubula ennuuni amaggye gabadde gamuliisa akakanja.

Jackson Musisi  naye nga musuubuzi wa nnuuni asabye palamenti esooke eyimirize okwetegereza ebbago lino nagamba nti byonna ebyaatereddwamu sibirungi eri bannansi abeenyigira mu by’obuvubi wabula ligendereddwaamu kubalemesa nnyanja