Abaawamba obuyinza e Mali ne Niger bazitooweredde Bufaransa

BANNAMAGYE abaawamba Mali, Niger ne Burkina Faso beeny­wezezza ne batiisa Bufalansa n’ebabuukako bukumbu.

Abaawamba obuyinza mu Mali.jpg
By Bukedde Omusunsuzi
Journalists @NewVision
#abaawamba #obuyinza #Mali #Bufaransa

SAHEL, Africa

BANNAMAGYE abaawamba Mali, Niger ne Burkina Faso beeny­wezezza ne batiisa Bufalansa n’ebabuukako bukumbu.

Kino kiddiridde Bannamagye; Capt. Ibrahim Traoré (Burkina Faso), Col. Assimi Goïta owa Mali ne Genero Abdourahamane Tiani eyawambye e Niger okukola omukago gwe baatuumye ‘Alliance of Sahel States’ mwe baalayidde okwang’anga oyo yenna agezaako okutiisatiisa wadde okulumba omu ku bammemba baagwo.

Nga basinziira mu kibuga kya Mali ekikulu Bamako, beerayiridde okugatta amaanyi balwanyise oyo yenna agezaako okubalumba, ne bategeeza Bufalansa (eyabafuganga mu biseera by’abafuzi b’amatwale) nti kye kiseera erekere awo okuteeka ennyindo mu nsonga za Africa.

Bannamagye bano we baakoledde endagaano eno ng’omukago ogutaba ensi za West Africa ogwa ECOWAS guzze gulaa­lika okulumba ensi zino abajaasi ze bazze bawamba baggyeko banna­magye abali mu buyinza, bazzeeko Gavumenti ezaalondebwa abantu babulijjo.

ECOWAS yasinze kusaanuuka jjo ly’abalamu, mu July w’omwaka guno, amagye agaakulembeddwa Genero Tiani bwe gaavuunise Gavu­menti ya musajja mukulu Mohamed Bazoum abadde yaakalondebwa ku kifo kino mu 2021, era waabad­dewo nsalessale eyaweereddwa aba ECOWAS nti ssinga aggwaako nga tannazzaayo buyinza baakukozesa amagye g’omukago bamumaamule mu ntebe.

Wano banywanyi ba Gen. Tiani okuli Col. Goïta owa Mali ne Capt. Traoré owa Burkina Faso baavud­deyo mu lwatu ne balayira nti ECOWAS k’egeza okulinnya e Ni­ger nabo baakwegatta bagizzeeyo nga nnabugi si mufungize, ekyatii­sizza aba ECOWAS ne Bufalansa ebadde ebavumirira.

Ekyaddiridde ye ECOWAS okusalawo okudda mu nteesegan­ya ey’emirembe okulaba nga abali mu buyinza nga baawamba bu­wambe babuddize abantu baabuli­jjo, kyokka be bagamba kino baba nga abafuuyira endiga omulere, era tewali bibala byavudde mu nteese­ganya zino!

Engeri Bufaransa gy’epondoose

Bufalansa, ebadde ekyalemedde mu nsonga za Africa naye amaanyi gaagenze gagiggwa nad­dala bwe gwatuuse ku kuwamba okw’e Niger. Kino kiri bwekityo kubanga Bufalansa ebadde erina omukago gwe yakola ne Niger, Chad, Mali, Burkina Faso ssaako Mauritania n’ekigendererwa okulwanyisa abatujju b’obubinja bwa ba Jihadist obutigomya ensi ezo zonna.

Mu mukago guno ogwakoleb­wa mu 2017, Bufalansa yatuuka n’okutwalayo amagye gaayo ne gagumba mu mawanga gano nga gayambako okulwanyisa abatujju, kyokka Genero Tiani olwawambye n’agafuumuula wamu n’omubaka wa Bufalansa abadde atuulayo, ng’agamba nti abantu b’e Niger basobola okwekolera ku batujju bano.

Kino yagenze okukikola nga n’e Mali ssaako Burkina Faso baafuu­muula dda Bufalansa ewaabwe, nga ‘bassempala’ bano okuteeka omukono ku ndagaano eteekawo omukago gwabwe mwe baalay­iridde obuteevaamu kwabadde kwongera kukiggumiza.

Mu bbanga lya myaka esatu gyokka, abajaasi bawambye obukulembeze mu nsi za Africa mukaaga (6) nga kigambibwa nti essaawa yonna ne bannaabwe abalala nga: Col. Mamadi Doum­bouya ne Gen Brice Nguema eyawambye Gabon bakubeegat­tako banyweze omukago guno, n’obwannantagambwako